O'zbekiston 434 nafar ayol va bolani Suriya hamda Iroqdan o'z ona yurtiga qaytardi. Bu amaliy tajriba Jenevada bo'lib o'tayotgan BMT Inson huquqlari bo'yicha kengashining 47-sessiyasi doirasida taqdim etildi.

2021 yil 5 iyul` kuni “Suriya va Iroqdan olib kelingan ayollar va bolalarning reabilitatsiyasi hamda reintegratsiyasi” mavzuida tashkil etilgan onlayn-tadbirda O'zbekiston vakillari ushbu masala bo'yicha chiqishlar qildi. 

«Mamlakatimiz mazkur masalaga juda katta ahamiyat bermoqda. Natijada 2019 yildan buyon hukumat tomonidan 5 ta amaliyot o'tkazildi va jami 530 nafar inson, asosan ayollar va bolalar o'z uylariga olib kelindi. Bu ishlar hatto pandemiya davrida ham to'xtab qolmadi – so'ngi amaliyotlardan biri joriy yilning aprelida amalga oshirildi», – dedi o'z chiqishida  O'zbekiston Respublikasining Jenevadagi BMT va boshqa xalqaro tashkilotlar huzuridagi doimiy vakili Ulug'bek Lapasov.

Uning ta'kidlashicha, fuqarolarimizni vatanga qaytarish bilan bog'liq operatsiyalar O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning bevosita rahnamoligida amalga oshirilmoqda. Xalqaro hamkorlar ko'magida tashkil etilgan ushbu operatsiyalar O'zbekiston Konstitutsiyasi talablariga to'liq mos keladi. Binobarin, Konstitutsiyaga muvofiq, O'zbekiston Respublikasi o'z hududida ham, uning tashqarisida ham o'z fuqarolarini himoya qilish va ularga homiylik ko'rsatishni kafolatlaydi.

O'zbekiston hukumati tomonidan “qaynoq nuqta”lardan olib chiqilgan ayollar va bolalarni reabilitatsiya qilish maqsadida ishchi guruhlar tuzilgan. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Spikerining birinchi o'rinbosari, Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy markazi direktori Akmal Saidov o'z chiqishida shu haqda batafsil to'xtaldi.

Ishchi guruhlar zimmasiga ushbu fuqarolarni reabilitatsiya qilish, hujjatlarini tiklash, ishga joylashtirish, boshpana bilan ta'minlash, bolalarni maktab va maktabgacha ta'lim muassasalariga joylash, yetim bolalar uchun vasiy hamda homiylar belgilash yoki ularni davlatga qarashli ijtimoiy muassasalarga joylashtirish, bu insonlarning sog'ligi va ruhiy holati ustidan doimiy monitoring olib borish vazifalari yuklangan.

«Bundan tashqari ehtiyoji bor repatriantlarga jarrohlik amaliyotlari o'tkazildi. Ota-onalari Suriya va Iroqda halok bo'lgan bolalarga yaqin qarindoshlari orasidan vasiylar belgilandi. Bu kabi tadbirlar yakuniga yetgach, vatandoshlarimiz o'zlari doimiy yashagan uylariga kuzatib qo'yildi. Bu yerda davlat va jamoat tashkilotlari muvofiqlashtiruvi ostida ularni ijtimoiy moslashishlari va jamiyat hayotiga kirishib ketishlariga ko'maklashadigan ko'plab chora-tadbirlar tashkil etildi”,  dedi A.Saidov.

BMTning Terrorizmga qarshi kurashda inson huquqlarini rag'batlantirish va himoya qilish masalalari bo'yicha maxsus ma'ruzachisi professor Fionnuala Ni Aoleyn O'zbekistonning ayollar va bolalarni vatanga qaytarish hamda tinch hayotga moslashtirish borasidagi sa'y-harakatlarini, ayni yo'nalishdagi yetakchilik rolini alohida ta'kidladi. Uning qayd etishicha, hozirgi vaqtda Suriyaning shimoli-sharqiy qismida joylashgan “Al-Hol” va “Roj” lagerlarida qariyb 70 ming inson – 57 davlat fuqarolari hisoblanuvchi asosan ayollar va bolalar og'ir ahvolda saqlanmoqda. Faqat ayrim davlatlargina ana shu ayollar va bolalarni vatanga qaytarish hamda tinch hayotga moslashtirish to'g'risidagi o'zlarining xalqaro majburiyatlarini bajarmoqda, xolos.

Xalqaro uchrashuv ishtirokchilari O'zbekiston tomonidan o'z fuqarolarini vatanga qaytarish bo'yicha amalga oshirilayotgan dastur haligacha fuqarolari Suriya va Iroqdagi lagerlarda saqlanayotgan ko'plab mamlakatlar uchun namuna bo'lib xizmat qilishi, qolaversa, inson huquqlarini ta'minlash sohasidagi ibratli amaliyot sifatida qabul qilinishi mumkinligini e'tirof etdilar.

Inson huquqlari bo'yicha
O'zbekiston Respublikasi
Milliy markazining
matbuot xizmati