2024-yil 17-dekabr kuni Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazida Shveysariyaning O‘zbekistondagi elchixonasi va Xalqaro Qizil Xoch Qo‘mitasining Markaziy Osiyodagi mintaqaviy delegatsiyasi bilan hamkorlikda Jeneva konvensiyalarining 75-yilligiga bag‘ishlangan tadbir va ularning o‘zbek tiliga lotin yozuvidagi tarjimasi taqdimoti bo‘lib o‘tdi.

Tadbirda 50 dan ortiq ishtirokchilar, jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi deputatlari va Senati a’zolari, davlat organlari, xalqaro tashkilotlar vakillari, ommaviy axborot vositalari va ilmiy doiralar vakillari, shuningdek, O‘zbekistonda akkreditatsiyadan o‘tgan diplomatik korpus vakillari ishtirok etdi.

Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi direktori, akademik Akmal Saidov o‘zining kirish so‘zida Jeneva konvensiyalarining Xalqaro gumanitar huquqdagi hal qiluvchi ahamiyatini ta’kidladi. Uning ta’kidlashicha: “Jeneva konvensiyalari Xalqaro gumanitar huquqning poydevorini tashkil etadi. Ularni lotin alifbosidan foydalanib o‘zbek tiliga tarjima qilish jamiyatimizning huquqiy madaniyatini yuksaltirish va har bir fuqaroning insonparvarlikning asosiy me’yorlaridan bahramand bo‘lishini ta’minlash yo‘lidagi muhim qadamdir. Bu tashabbus O‘zbekiston, Xalqaro Qizil Xoch Qo‘mitasi va Shveysariya o‘rtasidagi samarali hamkorlikning yaqqol namunasidir.”

Elchi Konstantin Obolenskiy o‘z nutqida Shveysariyaning Jeneva konvensiyalarini ishlab chiqish va targ‘ib qilishdagi tarixiy rolini ta’kidladi: “Shveysariya xalqaro huquqning, shu jumladan xalqaro gumanitar huquqning kuchli tarafdori. Mamlakatlarimiz xalqaro huquqning hurmat qilinishiga bog‘liq. Ayniqsa, nobarqarorlik va ishonchsizlik hukm surayotgan hozirgi davrda barchamiz hamfikr bo‘lgan umumiy qoidalarga amal qilishimiz shart. Jeneva konvensiyalarining yuqori ahdlashuvchi tomoni sifatida Shveysariya O‘zbekistonning xalqaro gumanitar huquq tamoyillarini tarqatish va amalga oshirishga sodiqligini chuqur qadrlaydi. Biz butun dunyoda inson huquqlari va insonparvarlik qadriyatlarini himoya qiladigan tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlashda O‘zbekiston bilan ikki va ko‘p tomonlama ishlashga sodiqmiz.”

Xalqaro Qizil Xoch Qo‘mitasining Markaziy Osiyodagi mintaqaviy delegatsiyasi rahbari Bilyana Miloshevich zamonaviy jamiyatda insonparvarlik tamoyillarining doimiy dolzarbligini ta’kidlab, shunday dedi: “Xalqaro gumanitar huquq tamoyillari bugungi dunyoda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Xalqaro Qizil Xoch Qo‘mitasi bu tamoyillarni butun dunyoda, shu jumladan O‘zbekistonda ham targ‘ib qilishga intilmoqda va hukumatning bu yo‘nalishdagi faol harakatlarini olqishlamoqda.”

1949-yil 12-avgustdagi Jeneva konvensiyalari qurolli mojarolardan jabrlangan shaxslarga insonparvarlik bilan munosabatda bo‘lish bo‘yicha xalqaro standartlarni belgilovchi asosiy shartnomalardir. Lotin yozuvidagi o‘zbekcha tarjimasi O‘zbekiston aholisi orasida ushbu muhim huquqiy vositalardan kengroq foydalanish va tushunishni osonlashtiradi.

Tadbirda, shuningdek, Jeneva konvensiyalarining gumanitar ahamiyati va ularni global miqyosda tan olish va tushunish zarurligi ta’kidlangan “Insoniyat haqida muloqotlar” mavzusida videokonferensiya va fotoko‘rgazma namoyish etildi.

Marosimning eng muhim qismi Jeneva konvensiyalari va ularga qo‘shimcha protokollarning o‘zbek lotin alifbosiga o‘girilgan matnining rasmiy taqdimoti bo‘ldi. Ushbu loyiha O‘zbekistonning xalqaro gumanitar me’yorlarga sodiqligini va qurolli mojarolar davrida ham aholi asosiy huquqlaridan xabardorligini oshirishga bo‘lgan intilishini ifodalaydi.

Ishtirokchilar xalqaro gumanitar huquq va inson huquqlari bilan bog‘liq dolzarb masalalar bo‘yicha munozaralar olib bordilar, xalq ta’limining IHL tamoyillari bo‘yicha ahamiyatini ta’kidladilar. Shuningdek, ular gumanitar huquq va qadriyatlarni ilgari suruvchi tashabbuslar bo‘yicha hamkorlikni davom ettirishga tayyor ekanliklarini bildirdilar.

Inson huquqlari bo‘yicha

O‘zbekiston Respublikasi

Milliy markazining

matbuot xizmati