2024 йил 17 декабрь куни Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказида Швейцариянинг Ўзбекистондаги элчихонаси ва Халқаро Қизил Хоч Қўмитасининг Марказий Осиёдаги минтақавий делегацияси билан ҳамкорликда Женева конвенцияларининг 75 йиллигига бағишланган тадбир ва уларнинг ўзбек тилига лотин ёзувидаги таржимаси тақдимоти бўлиб ўтди.

Тадбирда 50 дан ортиқ иштирокчилар, жумладан, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлари ва Сенати аъзолари, давлат органлари, халқаро ташкилотлар вакиллари, оммавий ахборот воситалари ва илмий доиралар вакиллари, шунингдек, Ўзбекистонда аккредитациядан ўтган дипломатик корпус вакиллари иштирок этди.

Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий маркази директори, академик Акмал Саидов ўзининг кириш сўзида Женева конвенцияларининг Халқаро гуманитар ҳуқуқдаги ҳал қилувчи аҳамиятини таъкидлади. Унинг таъкидлашича: “Женева конвенциялари Халқаро гуманитар ҳуқуқнинг пойдеворини ташкил этади. Уларни лотин алифбосидан фойдаланиб ўзбек тилига таржима қилиш жамиятимизнинг ҳуқуқий маданиятини юксалтириш ва ҳар бир фуқаронинг инсонпарварликнинг асосий меъёрларидан баҳраманд бўлишини таъминлаш йўлидаги муҳим қадамдир. Бу ташаббус Ўзбекистон, Халқаро Қизил Хоч Қўмитаси ва Швейцария ўртасидаги самарали ҳамкорликнинг яққол намунасидир.”

Элчи Константин Оболенский ўз нутқида Швейцариянинг Женева конвенцияларини ишлаб чиқиш ва тарғиб қилишдаги тарихий ролини таъкидлади: “Швейцария халқаро ҳуқуқнинг, шу жумладан халқаро гуманитар ҳуқуқнинг кучли тарафдори. Мамлакатларимиз халқаро ҳуқуқнинг ҳурмат қилинишига боғлиқ. Айниқса, нобарқарорлик ва ишончсизлик ҳукм сураётган ҳозирги даврда барчамиз ҳамфикр бўлган умумий қоидаларга амал қилишимиз шарт. Женева конвенцияларининг юқори аҳдлашувчи томони сифатида Швейцария Ўзбекистоннинг халқаро гуманитар ҳуқуқ тамойилларини тарқатиш ва амалга оширишга содиқлигини чуқур қадрлайди. Биз бутун дунёда инсон ҳуқуқлари ва инсонпарварлик қадриятларини ҳимоя қиладиган ташаббусларни қўллаб-қувватлашда Ўзбекистон билан икки ва кўп томонлама ишлашга содиқмиз.”

Халқаро Қизил Хоч Қўмитасининг Марказий Осиёдаги минтақавий делегацияси раҳбари Биляна Милошевич замонавий жамиятда инсонпарварлик тамойилларининг доимий долзарблигини таъкидлаб, шундай деди: “Халқаро гуманитар ҳуқуқ тамойиллари бугунги дунёда тобора муҳим аҳамият касб этмоқда. Халқаро Қизил Хоч Қўмитаси бу тамойилларни бутун дунёда, шу жумладан Ўзбекистонда ҳам тарғиб қилишга интилмоқда ва ҳукуматнинг бу йўналишдаги фаол ҳаракатларини олқишламоқда.”

1949 йил 12 августдаги Женева конвенциялари қуролли можаролардан жабрланган шахсларга инсонпарварлик билан муносабатда бўлиш бўйича халқаро стандартларни белгиловчи асосий шартномалардир. Лотин ёзувидаги ўзбекча таржимаси Ўзбекистон аҳолиси орасида ушбу муҳим ҳуқуқий воситалардан кенгроқ фойдаланиш ва тушунишни осонлаштиради.

Тадбирда, шунингдек, Женева конвенцияларининг гуманитар аҳамияти ва уларни глобал миқёсда тан олиш ва тушуниш зарурлиги таъкидланган “Инсоният ҳақида мулоқотлар” мавзусида видеоконференция ва фотокўргазма намойиш этилди.

Маросимнинг энг муҳим қисми Женева конвенциялари ва уларга қўшимча протоколларнинг ўзбек лотин алифбосига ўгирилган матнининг расмий тақдимоти бўлди. Ушбу лойиҳа Ўзбекистоннинг халқаро гуманитар меъёрларга содиқлигини ва қуролли можаролар даврида ҳам аҳоли асосий ҳуқуқларидан хабардорлигини оширишга бўлган интилишини ифодалайди.

Иштирокчилар халқаро гуманитар ҳуқуқ ва инсон ҳуқуқлари билан боғлиқ долзарб масалалар бўйича мунозаралар олиб бордилар, халқ таълимининг IHL тамойиллари бўйича аҳамиятини таъкидладилар. Шунингдек, улар гуманитар ҳуқуқ ва қадриятларни илгари сурувчи ташаббуслар бўйича ҳамкорликни давом эттиришга тайёр эканликларини билдирдилар.

Инсон ҳуқуқлари бўйича

Ўзбекистон Республикаси

Миллий марказининг

матбуот хизмати