Сўз – экспертга

Бугун давлатимиз раҳбари Тожикистоннинг Хўжанд шаҳрида Ўзбекистон, Тожикистон ва Қирғизистон етакчиларининг қўшма учрашувида иштирок этди.

Кун аввалида Президент Шавкат Мирзиёев ва Тожикистон Президенти Эмомали Раҳмон ҳузурида ташқи сиёсат идоралари раҳбарлари Иттифоқчилик муносабатлари тўғрисидаги шартноманинг кучга кириши ҳақидаги баённомани имзоладилар ва ратификация ёрлиқларини алмашдилар.

Хўжанд шаҳрида ўтган етакчилар учрашувида Ўзбекистон, Тожикистон ва Қирғизистон давлат чегараларининг туташ нуқтаси тўғрисидаги тарихий шартнома имзоланди ҳамда уч давлат раҳбарларининг Қўшма декларацияси қабул қилинди.

Шу муносабат билан Қирғиз Республикаси Жаҳон сиёсати институти директори Шерадил Бахтиқулов ЎзА мухбирига мазкур тарихий учрашув, шунингдек Марказий Осиёдаги кооперация лойиҳалари хусусида гапириб берди.

– Марказий Осиёнинг уч мамлакати туташадиган Фарғона водийси аҳоли тез кўпайиши табиий жараён. Шу аснода сув ва ер етишмаслиги муаммоси юзага келиши эҳтимоли кучайган муайян даврларда айрим баҳсли масалалар давлатларимиз ўртасидаги умумий вазиятни беқарорлаштирувчи омилларни келтириб чиқаргани ҳам бор гап. Ана шундай мураккаб бир ҳолатда Ўзбекистон, Тожикистон, Қирғизистон раҳбарларининг ўта нозик мавзуларга биргаликда оқилона ёндашуви туфайли бугун барча чегараларимиз ҳамкорлик ва тинчлик ҳудудига айланмоқда. Уч мамлакат давлат чегараларининг баҳсли нуқталари, хусусан сув ва энергетика иншоотларидан келишиб фойдаланиш масалалари ижобий ҳал этиляпти.

Бир сўз билан айтганда қардош халқларимизнинг ҳозирги ва кейинги авлодлари учун жуда муҳим натижаларга эришилмоқда. Тан олиш керак, бу жараёнда Президент Шавкат Мирзиёевнинг тинчликсевар позицияси ҳал қилувчи аҳамият касб этмоқда.

Қирғизистон, Тожикистон ва Ўзбекистон парламентлари томонидан тегишли қонунларни ратификация қилиш тартиб-таомили якунлангач, Фарғона водийсида қўшнилар билан барча ҳудудий низолар бартараф этилди. Марказий Осиёда қуролли можаро чиқариш учун бошқа давлатлар бевосита ёки билвосита аралашиши эҳтимоллари бутунлай йўқотилди.

Яна бир жиддий масала ечилган: товар контрабандаси, гиёҳванд моддалар ва қурол ноқонуний савдосининг олдини олишда дадил қадамлар ташланди. Маълумки, чегара белгилари ва ҳимоя инфратузилмаси йўқлиги сабабли яқин тарихда чегарани ноқонуний кесиб ўтиш учун қулай баҳсли нуқталар – “кул ранг” ҳудудлар талай эди. Чегаралар делимитацияси ва демаркацияси бундай жиноий унсурларни қатъий чеклайди.

Айниқса Фарғона водийсида давлатлар ўртасидаги чегара ҳамкорлиги асосларини мустаҳкамлаш мақсадида сезиларли иш олиб бориляпти. Энг муҳими ҳудуд орқали ўтадиган давлатлараро ҳамда халқаро транспорт-логистика йўлакларини ташкил этиш ва ишга тушириш билан боғлиқ режалар изчил амалга оширилмоқда.

Бугун Хўжанд шаҳрида бўлиб ўтган Президентлар учрашувида Ўзбекистон, Тожикистон ва Қирғизистон давлат чегаралари туташ нуқтаси тўғрисидаги тарихий шартнома имзоланди ҳамда уч давлат раҳбарлари Қўшма декларацияси қабул қилинди.

Мазкур тарихий ҳужжатлар барқарорлик ва изчил тараққиётни таъминлашга, минтақамизнинг халқаро нуфузини оширишга хизмат қилиши шубҳасиз. Тантанали равишда очилган Дўстлик стеласи эса қардош мамлакатлар ўртасида мустаҳкамланиб бораётган яхши қўшничиликка, ўзаро ишончга асосланган муносабатларнинг янги рамзига айланади.

Бошқача айтганда, уч мамлакатнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари аллақачон жаҳон ҳамжамияти кўз ўнгида ҳудудий низоларни қандай ҳал этиш, давлатлараро ҳамкорлик ўзанларини халқларнинг умумий манфаати сари йўналтиришнинг ажойиб намунаси сифатида намоён бўлмоқда.

Ўткир АЛИМОВ ёзиб олди.

ЎзА